29 april 2014

Vakmanschap in Noord - deel 2

Vorig jaar plaatsen wij deel 1 in de serie Vakmanschap in Noord. In deel 2 zijn het twee vakvrouwen die aan bod komen.

Inge's kookkunsten


Op een vrijdag zijn we langsgegaan bij Inge Titulaer van Inge's kookkunsten op de Bergselaan 224b. Je kunt bij haar van dinsdag t/m vrijdag terecht voor lekkere, gezonde en bijzondere afhaalmaaltijden.


De vrijdag is de dag van Inge Specials: een verrassingsmenu voor een gereduceerde prijs. Zoals ze op haar website schrijft: eten wat de pot schaft. Maar je hebt nog nooit wat van Inge gegeten en je twijfelt aan de 'blind date'? Dan kun je die dag ook het 3 gangen menu kiezen. Lees je precies wat je bestelt. Inge heeft het druk vandaag: 17 klanten voor het 3 gangen menu en 5 voor Inge Specials.


Vandaag staan Thaise curry-kokossoep met gember gehaktballetjes (foto boven), sushi en pasta met pompoen, pastinaak en geitenkaas en daarbij een bietjessalade op het menu.


Je moet het maar weten, maar sushi rijst kan niet geforceerd worden afgekoeld, omdat het anders niet voldoende blijft plakken. Daar moet ze dus rekening mee houden: vanochtend eerst de sushi rijst koken en die langzaam laten afkoelen. Er komt dus ook veel logistiek bij kijken.


Iedere maaltijd bestaat uit 500 gram voedsel: 100 gram vlees of vis, 200 gram groente en 200 gram koolhydraten (rijst, aardappel, pasta).


Gemiddeld heeft ze zo'n 50 bestellingen per week. Klanten krijgt ze vooral via mond-op-mondreclame.  Ze wil groeien naar 80 bestellingen. Meer hoeft niet en kan qua capaciteit amper.


En wat als je nu heel veel bestellingen op een dag krijgt? Inge: Met Kerst  - ik maakte toen 8 verschillende gerechten - zat ik snel op 29 bestellingen. Bij 35 bestellingen ben ik gestopt. Het was heel hard werken - ik ben al 1,5 uur bezig geweest met het inpakken van de maaltijden, maar het is uiteindelijk gelukt. De dag daarna kon ik gelukkig uitrusten. En het geeft een geweldige kick dat het altijd weer lukt!

Gegaard en ongepaard voedsel blijken niet in dezelfde koelkast te mogen, dus heeft ze een paar koelkasten. Die voor gegaard (bereid) voedsel heten terugkoel koelkasten (foto boven). Daarin wordt het voedsel geforceerd gekoeld naar 7º.

En niet alleen vakmanschap in het koken en in de logistiek, maar ook in het presenteren. De maaltijden worden mooi opgemaakt en meegegeven in porseleinen kommen. Ze worden goed en hygiënisch ingepakt en er wordt een leuk en informatief kaartje bij gemaakt, waarop staat wat er in zit en hoe je het het beste kunt opwarmen. 


Klanten kunnen het bij haar thuis ophalen tussen 16.30 en 19.30 uur. Je krijgt het in een tas mee en thuis hoef je het alleen nog op te warmen. Ze geeft vanwege kwaliteitsredenen geen warme maaltijden mee. Kun je het eventueel ook een dag later nog eten. 



En hoe komen die kommen dan bij je terug? Inge: Als klanten weer komen voor een nieuwe maaltijd nemen ze de schalen mee. Soms - als ik een beetje door mijn schalen heen ben - doe ik een rondje wijk om ze op te gaan halen. De meeste klanten zitten ook in de directe omgeving.

Klanten kunnen tot 9 uur bij haar bestellen voor diezelfde dag. Vandaag krijgt ze om 12 uur een telefoontje: kan ik voor vanavond nog wat bestellen? Inge zegt ja; het blijkt een nieuwe klant te zijn en ze weet het goed in het werk in te passen. Inge: Juist deze late - maar nieuwe - bestellers zijn vaak blijvertjes! 

Er komt meer bij kijken dan koken en logistiek. Je moet namelijk ook precies weten wat de regels zijn. Er wordt gecontroleerd door de Voedsel en Waren Autoriteit en daar wil je geen ruzie mee krijgen. Inge: Nog los daarvan, ik wil goed en gezond eten leveren en heb er natuurlijk niets aan als klanten iets opdoen. Daarom ken ik alle regels en hou mij daar strikt aan. Tussen de 15 en 55º ontstaat bacterievorming. Vandaar dat Inge de maaltijden geforceerd afkoelt naar 7º en dus geen (half)warme maaltijden levert. Ook daarin dus vakmanschap.


Mocht je denken: na het koken is het goed rusten? Dan begint een deel van het werk pas: het bedenken van de maaltijden, de administratie (heeft de klant betaald, aantal bestellingen etc.), foto's maken van de maaltijden voor o.a. Facebook, waarop ze haar maaltijden laat zien. Ze hoort graag van haar klanten wat ze er van vinden. Soms vraagt ze per email wat klanten er van vonden en of ze suggesties hebben.


Inge (36 jaar): Ik ben opgeleid aan de Hoge Hotelschool in Maastricht en heb bedrijfskunde gestudeerd aan de Erasmus Universiteit. In Maastricht dacht ik te leren koken, maar dat bleek niet zo. De kennis die ik van koken heb opgedaan, is van workshops en vooral veel doen en uitproberen.
Daarna heeft zij 10 jaar gewerkt bij Albron (marketing en inkoop), als interim manager en bij Eneco. Ze woont 7 jaar in Rotterdam.

Ze koopt haar verse vis onder andere bij Visshop Berkel in Berkel en Rodenrijs. Voor vandaag zalm voor de sushi.


De inmiddels afgekoelde plakrijst.



Haar voorkeurskeuken is de Aziatische. Ze heeft veel inspiratie opgedaan in Thailand, Cambodja, Vietnam en Japan en maakte daar foto's van gerechten, die ze dan thuis namaakte. Ze houdt van de uitgesproken smaken van het Aziatische eten. Niet dat ze elke dag Aziatisch wil koken; ze houdt van afwisseling.


De vandaag bereidde sushi.

Voor late klanten heeft ze iedere dag twee reservemaaltijden. Niet dat daar een gewoonte van gemaakt moet worden, want het zijn eigenlijk de maaltijden voor het thuisfront. En we nemen aan dat haar kinderen - met zo'n kook als moeder - iets anders dan de 4 P's (patat, pizza, pasta en pannenkoeken) willen eten. Overigens wil ze haar maaltijden ook zelf - later opgewarmd - eten. Als er commentaar op haar eten zou komen, dan kan ze er in ieder geval over meepraten.

Ze maakt zoveel mogelijk zelf. Kruidenmelanges koopt ze niet; die maakt ze zelf. Het enige dat ze niet zelf maakt, is verse pasta. Daar gaat (te)veel tijd in zitten en ze kan het vers - van goede kwaliteit - kopen. Maar brood, tortilla's, pita en naan maakt ze zelf.

Klant voor de afhaalmaaltijd.

In juli 2013 is ze gestart met Inge's kookkunsten. Mede door omstandigheden - in gedachte was ze er al 10 jaar mee bezig - heeft ze de knoop doorgehakt. Niet onoverdacht: ze heeft een ondernemingsplan gemaakt en dat door andere laten becommentariëren. Zo wilde ze het eerst naast een (nieuwe) baan doen... 

En wij mochten even met de klant mee naar binnen!

Inge: De initiële investering was niet hoog. Ik had al een goede keuken en heb alleen een oven en twee terugkoel koelkasten hoeven kopen. Uiteraard ben ik wel veel geld kwijt aan het voedsel zelf. En gros inkopen kan ik niet: zoveel maaltijden maak ik niet en het moet natuurlijk wel vers zijn.



Het bevalt haar prima. Het is afwisselend werk en zij vindt het goed te combineren met een (ook werkende) man en twee kinderen. Zij brengt de kinderen naar de crèche, hij haalt ze op.
Mocht je je inmiddels afvragen of ze familie is van de bekende Chriet Titulaer: hij blijkt haar vader te zijn.

Voorzover zij weet is zij de enige afhaalkok in deze vorm in Rotterdam. Zij kent nog iemand in Amsterdam met een soortgelijke formule. Inge: Het is een uitkomst voor ouderen die geen zin meer hebben om te koken of voor mensen die het erg druk hebben. Lekker, bijzonder en gezond eten voor een prima prijs. Wij zeggen: doen!

Voor informatie klik hier voor de website van Inge's kookkunsten.


MozaProza

In het pand Schoonoordstraat 10A maken we kennis met Elles van der Veer van MozaProza, Atelier in glas en mozaïek. Elles maakt daar werk van glas-in-lood en repareert het, ze maakt juwelen en geeft workshops in glas-in-lood, mozaïek en juwelen maken.


Elles (46 jaar): Ik ben 14 jaar geleden gestart met mozaïek en werk sinds 3 jaar met glas-in-lood. Mozaïek doe ik - afgezien van het geven van workshops - niet meer zelf. Hoewel: ik doe mee aan een stadsinitiatief om de Maastunnel van mozaïek te voorzien, maar zekerheid of de keuze op dit initiatief valt, is er nog niet. 


Reparatie van een glas-in-lood raam begint met goed meten.

Ik ben helemaal opgegaan in het werken met glas-in-lood. Dat vind ik nu leuker, maar met mozaïek werken werd me fysiek ook te zwaar. Al het sjouwwerk en vooral het knippen van de tegels werd me teveel. 




Ik had eerder een atelier in Schiebroek, op de Peppelweg. Ik kwam daar in aanraking met glas-in-lood door een partij glas, schuurmachine en ander materiaal die ik voor weinig geld kon kopen. Ik ben zowel met mozaïek als glas-in-lood autodidact. In Schiebroek werd ik benaderd door een glas-in-lood vakman die werkruimte zocht. Dat kon in mijn atelier en van hem heb ik veel geleerd.


Daarna heeft Elles een atelier gehad in Bergpolder, maar de huur werd haar teveel. Ze vond toen een pand te huur in de Schoonoordstraat: meer ruimte voor een lagere huur. Ze deelt het pand met kunstenares Carine Hooykaas. Elles: Ik geef workshops hier, maar ook in buurthuizen of elders als alternatief feestje en bedrijfsuitje. 




Elles: Mensen willen de glas-in-lood schuifdeuren weer terug in hun woning. Het is wel kostbaar. Zo kost de reparatie van zo'n schuifdeur al snel € 300. Wil je helemaal nieuw glas-in-lood voor een schuifdeur, dan moet je rekenen vanaf € 500. Met veel patronen, aparte kleuren of topkwaliteit glas, dan wordt het veel duurder. Gezien de hoeveelheid tijd die gaat zitten in repareren of nieuw maken, vinden wij dat kostbare wel meevallen.




Dat topglas komt uit Duitsland, het zg. kathedraalglas. Het is egaler (heeft veel minder afwijkingen) of een speciaal patroon.


Overigens zijn bepaalde kleuren tegenwoordig domweg niet meer te krijgen of te reproduceren. Dat is lastig bij reparatie. Ook het verschil in patina (bij glas de laag die er door ouderdom op is gekomen) maakt dat voor reparatie vakmanschap is vereist. Rood glas is vanwege de grondstoffen de duurste kleur glas.




Elles: Ik doe veel reparaties. Veel huizen in Noord zijn gebouwd tussen 1880 en 1940 en vaak is daarin glas-in-lood toegepast. Glas-in-lood gaat zo'n 80 tot 100 jaar mee. Er ontstaat op de lange duur teveel speling tussen het glas en het lood, waardoor het bol gaat staan en gaat rammelen. Dus is het logisch dat er nu veel te repareren is.


Het oude lood.

Elles: Lood veroudert sneller. Het wordt dan zachter en je peutert het zo los. Maar lood is toch zacht van zichzelf? Elles: Door het 'trekken' van het lood in strips, verandert de moleculaire structuur en wordt het hard en sterk. Vaak zit er ter versteviging staal achter het glas-in-lood, omdat het op den duur gaat uitzakken. 


Elles: Glas-in-lood is ooit ontstaan om het goedkoop was. Je hebt geen grote stukken (toen duur) glas nodig; je kunt het maken met restjes. 

Glas verandert amper. Grote stukken glas gaan wat uithangen en krijgen een 'buikje' en het patina verandert, maar het houdt altijd de oorspronkelijke kleur. Glas uit de Romeinse tijd ziet er eigenlijk net zo uit als toen het werd gefabriceerd. Alleen als het in de grond heeft gelegen, is het soms verkleurd. Maar dat komt door de inwerking van de grond waarin het glas eeuwenlang lag. Een geweldige eigenschap van glas, want de zon doet verder eigenlijk alles verbleken!


Elles: Het is leuk om 'smokkelwerk' van de oorspronkelijke makers of reparateurs te zien. Dan zie je dat er ander glas is gebruikt of dat er een 'lijntje' lood bij is gezet. Vakkundig verstopt dus.

Lastig om met glas-in-lood en mozaïek je brood te verdienen? Elles: Ja, met alleen mozaïek en glas-in-loodwerk kan ik niet rondkomen. Ik werk daarnaast 21 uur in de zorg voor beginnend dementerenden. Ik kook voor ze en begeleidt hen. Ik doe daar ook creatief werk met ze. Leuke mensen en absoluut geen suffe instelling! Verder heb ik niet veel nodig. 


Elles geeft nog steeds workshops mozaïek.

Allerhande restjes worden kleingemaakt.


En worden uitgezocht en in een patroon gelegd.

Bijknippen voor de gewenste vorm.

En voor je als vakvrouw begon? Elles: Ik heb gewerkt in de hulpverlening (voor die tijd MBO inrichtingswerk gedaan), de catering en allerlei ander werk. Je zou kunnen zeggen dat ik weinig gefocust ben, maar ik zoek altijd afwisseling in werk. 


Kleurrijke motieven en vormen.


Ik ben geen goudsmid, maar ik maak inmiddels van allerlei restmateriaal ook juwelen. Inspiratie vind ik in de vele kleuren en patronen. Ik vind het leuk om elke keer weer nieuwe dingen uit te proberen. Maar eigenlijk wil ik ook teveel en te snel wat anders. Ik hou van mijn vrijheid. 



Dit is één van twee panelen die ik heb gekregen van een man die woonde aan de Zaagmolenstraat.

Het liefst zou ik nu dagelijks alleen glas-in-lood werk willen doen. Toegepast werk, zoals reparaties, vind ik leuk om te doen, maar het liefst zou ik zelf willen creëren. Het lijkt me prachtig om grote lampen van glas-in-lood te maken.



Voor informatie klik hier voor de website van MozaProza.

Foto's: Johannes Odé en Mick Otten
Tekst: Mick Otten