8 februari 2015

Buitenmuseum Bergpolder: informatieve wandelroute door de wijk is vernieuwd


Het was je misschien niet opgevallen, maar als je reizend door Bergpolder goed hebt opgelet, moet je gezien hebben dat er opeens rode metalen frames staan. En als je de moeite nam om beter te kijken, zag je dat ze voorzien waren van informatieborden: het is het Historisch Buitenmuseum Bergpolder.

Ze zijn niet helemaal nieuw, want het is versie 2. Versie 1 ontstond in 1996. Een aantal bewoners van Bergpolder vond het toen tijd om via een wandelroute te laten zien hoe rijk aan geschiedenis en monumenten deze wijk van Rotterdam is.


Versie 1 in onopvallend grijs. De borden en frames werden er in de loop der jaren niet knapper op en het werd tijd voor een opknapbeurt.

Graffiti is de informatieborden al die jaren bespaard gebleven. Houden zo!


Nummer 1 van de 10 nieuwe borden gaat over het Stadhoudersplein en is dus min of meer het startpunt van de wandelroute.

Opnieuw nam een aantal bewoners van Bergpolder het initiatief om er wat aan te doen. De frames kregen een nieuwe kleur, waardoor je ze niet zo snel over het hoofd ziet en er zijn er twee verplaatst. En natuurlijk zijn ook de informatieborden zelf grondig vernieuwd. De tekst is gemoderniseerd, er zijn soms nieuwe foto's op gekomen en ze zijn kleurrijker geworden.

Op 30 november is het nieuwe Historisch Buitenmuseum Bergpolder feestelijk geopend op het Stadhoudersplein.


We werden door Frank, één van de initiatiefnemers, welkom geheten.

In de wijkkrant vertelde Frank: Ik had wel eens twee of drie van die borden gelezen en die verhalen spraken me zeer aan. Na een oproep in deze wijkkrant zijn we met vijf wijkbewoners aan de slag gegaan. Het Buitenmuseum van ´96 was de basis voor het nieuwe museum. Dat betekende bijvoorbeeld dat we alle oude foto´s weer boven water moesten halen, bij het Stadsarchief en bij particulieren. Ook wilden we de teksten op de borden iets eigentijdser laten zijn en de vormgeving moderniseren. 



Het Historisch Buitenmuseum Bergpolder bestaat uit 10 borden die verspreid in de wijk staan. 

Frank heeft net verteld dat hier op het Stadhoudersplein een galgenveld was. Is de man rechts zich daarvan een voorstelling aan het maken, inclusief bungelende mensen? Het was ongeveer de meest druilerige en sombere middag van 2014, dus dat versterkte het beeld wel!


Er staan ook bijzondere architectonische gebouwen in de wijk zoals de beroemde Bergpolderflat van architect Van Tijen…. Deze zijde van de flat zie je hieronder terug op de foto op het informatiebord.

 


De flat is - inmiddels ook al lang geleden - gemoderniseerd door eigenaar Vestia. Het schijnt dat binnen niet veel originele details meer te vinden zijn. Eigenlijk had één woning, als museumwoning, in originele staat moeten blijven. Aan de andere kant: hij staat er gelukkig nog.


Uit de wijkkrant: Als je alle 10 borden leest, zie je hoe veelzijdig de geschiedenis van Bergpolder is. De wijk is vernoemd naar de polder Bergpolder. Die strekte zich uit ten noorden van de Bergweg via de Straatweg, helemaal tot de Kleiweg. Veel meer dan weilanden, sloten en een paar boerderijen waren er niet!


Tot 1903 behoorde de Bergpolder zelfs nog helemaal niet tot de gemeente Rotterdam, maar tot de toenmalige gemeente Hillegersberg. Voor f 100.000,- heeft Rotterdam een groot deel van de Bergpolder toen van Hillegersberg gekocht. In de jaren '30 van de vorige eeuw zijn pas grote delen bebouwd; toen ontstond de huidige wijk Bergpolder.

Een ander bord van de route: Noorderhavenkade / Abraham Kuyperlaan. Leuk dat Droste-effect.

Het bord met uitzicht over het Insulindeplein.

En opnieuw zo'n fijn Droste-effect: linksonder zie je het PTT-gebouw, midden boven hetzelfde gebouw dat nu nog steeds in gebruik is door KPN en waarin het Houwelingen Telecom Museum is gevestigd.


De originele, prachtige toegang tot het museum.

In de wijkkrant memoreert Frank: Ook het verhaal dat de VEKA chocoladefabriek tot 1937 in de Insulindestraat heeft gestaan, was nieuw voor mij. De reclametekst aan de zijkant van het pand (draai je  bij het bord 180º om) was mij ook nog niet eerder opgevallen. De eigenaar van het pand mag wel wat doen aan de dakgoot!

Voor de onthulling had het organisatiecomité Annie Dansen uitgenodigd. Zij is één van de oorspronkelijke bewoners van de wijk en is er in 1934 komen wonen.

Zij is 89 jaar (ziet ze er niet patent uit voor haar leeftijd!) en kan zich nog veel uit die tijd herinneren. Frank: Vindt u het nog net zo leuk wonen in Bergpolder als toen? Annie: Nee. Waarom deed ze niet verder niet echt uit de doeken.

En dan de onthulling.

Als ik me niet vergis, kon zij zich nog herinneren dat de brug waarnaar zij wijst, werd gebouwd (en inmiddels al lang geleden is gesloopt).


...en natuurlijk de Hofpleinlijn, het eerste bouwwerk in Nederland van gewapend beton. Het leuke is dat als je op zoek gaat naar de bekende foto´s en verhalen van het Buitenmuseum uit ’96, je ook weer nieuwe, voor mij nog onbekende verhalen uit de geschiedenis van Bergpolder ontdekt.

Mei 2010: je kon nog over de Hofpleinlijn reizen.

In november 2010 lag het dak er verlaten bij en kreeg de natuur steeds meer grip tussen al de stenen en het beton. Lees meer over de Hofbogen in ons bericht van 18 januari over de restauratie van Station Hofplein.

Ja, dit is natuurlijk niet de bedoeling! Misschien de frames voorzien met 'svp geen fiets tegenaan plaatsen'. En anders regelmatig met de betonschaar langs, want één van de frames was al duidelijk beschadigd door een fietsvandaal.

Op dit bord van de Kerdijkstraat / Treubstraat kun je lezen over de V1 die hier in 1945 insloeg. Over die V1 en andere oorlogsgeschiedenis kun je meer terugvinden in ons bericht van de 4 mei herdenking van 2014.

Hester van Vugt, zelf ook één van de initiatiefnemers en net als Frank bestuurslid van de Bewonersorganisatie Bergpolder, bedankte iedereen die op de één of andere wijze aan de vernieuwing van het Buitenmuseum had bijgedragen. Zoals Tom en Ariëtte Bos die na plaatsing de frames hebben schoongemaakt en geverfd.

Hester is net als Frank actief bezig geweest met foto’s zoeken, navraag doen bij mensen en in archieven en op websites speurwerk doen. Frank heeft daarnaast veel bemoeienis gehad met de mensen van Gemeentewerken voor de definitieve plaatsing.


Een bloemetje voor Annie.

Bloemen voor Guy Ouwens. Hij heeft de teksten bewerkt, foto’s gezocht bij particulieren en het Stadsarchief en meegedacht.

En dank aan Ab Bol van Lumen Rotterdam. Hij heeft de de borden ontworpen en ook meegezocht naar foto’s, mensen en het Stadsarchief benaderd.


Ook oud-deelgemeentevoorzitter Theo Eikenbroek is bij het werk betrokken geweest. Hij gaat rondleidingen langs de borden verzorgen. Hij zou dat ook na de onthulling doen, maar konden we het bij de onthulling nog net droog houden, daarna begon het en bleef het regenen (en het was zoals al gezegd al akelig weer). 

Hier nog even de initiatiefnemers bij elkaar, trots voor hun Buitenmuseum. Hester: We hebben het echt als een team gedaan. Complimenten voor het resultaat!


Informatiebord nummer 10 over het Van Maanenbad is het eindpunt van de wandelroute.


Foto vanaf het dak met uitzicht op het binnen- en buitenbad en de omgeving (augustus 2007).

Het Van Maanenbad is uniek: tussen appartementenblokken ligt het zwembad verscholen met zowel een binnen- als (helemaal bijzonder) een buitenbad.


Het zwembad in 2007: ook al een historisch plaatje, omdat het zwembad op dit moment zeer grondig gerestaureerd/gerenoveerd wordt. Officieel heet het 'Sportfondsenbad' maar onder die naam zijn er meer in Rotterdam.




Zo ziet het zwembad er nu uit. Terug naar de oorsprong is de bedoeling. Ik vind de 'oude' buitenkant er nu al prachtig uitzien.


Naar ik vernam wordt het over twee maanden opgeleverd.


Hoewel het een historisch Buitenmuseum is, heb ik destijds nog een lans gebroken om ook wat te laten zien van Bergpolder nu en de (verwachte) toekomst. Over bijvoorbeeld de herinrichting van Bergpolder Zuid.

© Van Bergen Kolpa Architecten en BVR Adviseurs

Met nieuwbouw ter vervanging van de 'PWS-blokken'.


De huidige PWS-blokken: beschermd stadsgezicht.


En het protest van de bewoners daartegen. Goed voor informatiebord nummer 11 of voor versie 3 in 2030…
Bij versie 3 komt er vast ook wel een digitale route, want er is natuurlijk nog veel meer te tonen en te vertellen over de wijk. Bijvoorbeeld een film met een interview met Annie Dansen, nu het nog kan.

Tot die tijd kun je voor de recente geschiedenis van Bergpolder natuurlijk terecht in dit blog, in weblog Bergpolder-Krachtwijk en bij Cineac Noord.


We zijn er nog niet: binnenkort komt er nog een boekje uit met meer informatie over de geschiedenis van Bergpolder. Daarover - net als over de rondleidingen - zal in de wijkkrant of op de website Berpolder-Liskwartier nog bericht komen.

Frank: Van veel buren heb ik gehoord dat ze de wandelroute van het voormalige Buitenmuseum gelopen hebben. Nu kunnen ze een volledig vernieuwde wandelroute lopen. De borden hebben een veel uitgebreidere tekst, veel nieuwe foto’s en een nieuwe vormgeving gekregen. Het is echt een nieuw museum geworden. De bewoners van Blijdorp zeggen binnenkort: 'Ik woon in Blijdorp, bij Bergpolder'. 
Ik help het hem hopen, maar het is ook niet belangrijk: door het Buitenmuseum kun je op een leuke en informatieve manier wat van en over de wijk zien, lezen en leren. En ben je er ook nog even lekker uit!


Foto's: Mick Otten (m.u.v. de historische en artist impression)
Tekst: Mick Otten (tekst in cursief voornamelijk - met dank - uit de wijkkrant Liskwartier & Bergpolder december 2014)